Bir devir sona eriyor
Haber/Kübra Kevser KARATAŞ - Isparta’da 36 yıldır ayakkabı tamirciliği yapan Bilal Erdoğan, 3 metrekarelik bir dükkanda mesleğini severek yaptığını anlattı.
Ortaokulu bitirdikten sonra çırak olarak bu mesleğe başladığını belirten Erdoğan; “İşim imalathanede ayakkabı sayacılığıyla başladım ve zamanla tamirciliğe döndü. 26 yıldır, 3 metrekarelik dükkanda ayakkabı tamir işleri yapıyorum. Mesleğimi severek sürdürüyorum zaten sevilmeden yapılacak bir iş değil. Bu işin en zor yanı, yapılmış bir ayakkabıyı bozup tekrar eski haline getirmektir. Aslında sıfırdan yapmak daha kolay, tamir daha meşakkatli ve sabır isteyen bir iştir” şeklinde konuştu.
Tamire ilginin arttığını ancak çırak yetişmemesi ve kalite düşüşü nedeniyle mesleğin yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyleyerek; “Ayakkabı tamirine talep artıyor, yoğun ilgi var. Fakat yetişen çırak yok, gençler heves etmiyor. Çoğu oturduğu yerden para kazanmak istiyor, sanata ilgi kalmadı. Böyle olunca toplum olarak hep tüketen bir yapıya dönüştük. Üretim olmadığı için de mesleğin bitme noktasına geldik. Geçmiş yıllarda ise bu mesleğe çok daha fazla rağbet vardı. Şimdi usta sayısı da azaldı. Her şey hazır üretime döndü. Eskiden kösele ve Japon ayakkabılar olurdu; bunlara kayınç atılır, el işçiliğiyle yapılırdı. Şimdi hazır taban kullanıldığı için tamir olayı neredeyse kalmadı. Önceden yapılan ayakkabılar senelerce giyilirdi. Günümüzde de ayakkabılar var ama daha basit malzemelere dönüldü, kalite düştü. Bir ayakkabı hiç giyilmemiş olsa bile kalitesi düşükse durduğu yerde tabanı dağılır, kendi özelliğini kaybeder. Eskiden insanlar yıllarca kundura giyerdi, deri olduğu için eskimezdi. Şimdi ise çok tamir geliyor; dolapta duran, hiç giyilmemiş ayakkabının tabanı parçalanıyor. İyi bir ayakkabı almak için deriden şaşmamak gerekir. Tabii herkesin deri ayakkabı alacak alım gücü yok ama bazı deri ayakkabılar, bez ayakkabılardan bile daha ucuz olabiliyor. Önceki yıllarda resmi kıyafetlerin daha yaygın olması kundura ayakkabıya olan ihtiyacı artırıyordu. Şimdi modanın değişmesiyle ayakkabı ihtiyacı da değişti. Gençler kundura ayakkabıyı pek bilmiyor. Spor ayakkabılar hafif ve rahat olabilir ama kalitesi yoktur diye konuştu.
Gençlerin bütün el sanatlarına yönelmesi gerektiğine de değinen Erdoğan, açıklamasında; “Bu meslek bitmek üzere ama en azından diğer el sanatları kaybolmasın, çünkü o mesleklere de ihtiyaç var. Eskiden Isparta’da üretim çok fazlaydı. Günlük 1 kamyon dolusu ayakkabı imalat edilir, İstanbul, Ankara, Çorum gibi birçok şehre gönderilirdi. O üretim bitti. Yenilik yapılmadığı, birlik olunmadığı için zamanla kayboldu. Bu durumda biraz eski ustaların da payı var. Sanayileşme kesinlikle sağlanamadı, bu durumda mesleği bitirdi” dedi.