Günümüzün belası mobbing
HABER/Kübra Kevser KARATAŞ- Isparta’da Uzman Psikolog Meliha Işık, mobbingin bir çalışanın psikolojik sağlığı üzerindeki etkilerini değerlendirdi. Mobbinge maruz kalan çalışanın ise durumu daha iyi yönetmesi için tavsiyelerde bulundu.
Dünyada ve ülkemizde binlerce çalışan zaman zaman mobbinge maruz kalıyor. Ancak çoğu zaman görmezden geliniyor. Peki, mobbing nedir? Bunu da Uzman Psikolog Meliha Işık anlattı. Mobbingin iş hayatında uzun yıllardır isimlendiremediğimiz, ancak sıklıkla yaşanılan bir gerçek olduğunu anlatan Psikolog Işık; ‘Mobbing, iş hayatımız adına ayaklarımızı sürüyerek gitme nedeni yani çalışma hayatı kabusumuzdur. Psikolojik sağlık dediğimiz kavram ise, bireylerin kendisini psikolojik, sosyolojik ve fiziksel açıdan sağlıklı ve bir bütün içerisinde algılamasıdır. Çalışma, yani iş hayatımız ise bu bahsettiğim başlıklardan her birine direkt etki edebilecek güçtedir. Hepimizin bildiği gibi işimiz psikolojik sağlığımız üzerindeki en önemli belirleyicilerdendir’ diye konuştu. Bu durumu bir örnekle anlatan Işık, çalışanlarda sağlık problemlerinin başlaması ve özellikle baş ve mide ağrıları içeren problemlerin artışı olduğuna dikkat çekti. Çalışanların kendisini ifade etme yeteneği ile ilgili kısıtlılıklar, işe gelme ve işten ayrılma saatleri ile ilgili yaşanan problemleri de anlatan Işık; ‘İş yeri ilişkilerinden sıklığı artan sorunlar, verilen görevlerin zamanlamasının tayin edilememesi ve yarım kalan işler, değersiz ve beceriksiz olduğumuza inanmak ve saygınlığın azalacağını düşünerek farklı olumsuz baş etme girişimlerine eğilimde (madde kullanımı, intihar düşünceler vb.) bulunmak gibi belirtileri olabilir’ dedi.
MOBBİNGE MARUZ KALAN KİŞİLER NE YAPMALI?
Mobbinge maruz kalan bir kişinin durumu daha iyi yönetmek için tavsiyelerde bulunan Işık; ‘Mobbing gibi bir durumun maruziyetinde, bir uzman olarak öncelikle tavsiyemiz iş ortamına dair farklı kararlar alınabileceğine dair arayışta veya umut var olmak olabilir. Yani iş yeri ile olan ilişkiyi sonlandırabilmek öncellikle önerimizdir ancak şartların yetersizliğinden dolayı durumla baş etmek gerekiyorsa; sıklıkla zorbalık içeren iletişimlerde bulunulan kişilerle ilgili sınır çizilebilir, özgüven becerilerinin gelişimi için destek alınabilir. Öz şefkat ihtiyacımıza yönelik olarak özellikle profesyonel destekler ve sosyal destek kaynakları arttırılabilir. Psikolojik sağlamlığı arttırmak adına destek alınabilir ve çalışan kişiler çalışma alanı ile ilgili daha fazla yetkinleşerek, mevcut haklarını da öğrenip iş ortamında uygulayabilir’ şeklinde konuştu.
PSİKOLOJİK DESTEK ÖNEMLİ
Mobbingi önlemek amacıyla iş yerlerinde sağlanabilecek psikolojik desteklerin önemine vurgu yapan Uzman Psikolog Işık; “Öncelikle iş yerlerinde, iş verenler veya idare birimi böyle bir konunun önleyicisi olabilme anlayışında bir yönetim sağlıyor olmalı. Her iş yerinde bir kültür olduğunu gözlemliyorum. Dolayısıyla bu kültürde mevcut iş yeri yöneticilerinin, kurum içinde açık iletişimi öne çıkarmaları gerektiğini düşünüyorum. Ara ara yapılan rutinleşmiş toplantılarla, iş yerinde çalışan- iş veren ilişkilerinde neler olup bittiğine dair, elbette disiplin zemininde kalarak yine konuşmaların yapılması desteklenebilir veya yaşanan olumsuz olayların yazılabileceği veya doğrudan anlatılabileceği bir platformun iş yerlerinde desteklenmesi gerekir ve tabii kurum içi çalışanları için psikolojik danışmanlık desteğinin sağlanabiliyor olmasını da oldukça önemsiyorum” dedi.
HAKKINIZI ARAYABİLİRSİNİZ
Mobbingin dava edilebilir süreç olduğunu ifade eden Işık; ‘Mobbing yasal hakların kullanılabileceği bir olgu. Sistematik bir biçimde gerçekleşen bu durumun varlığı çoğunlukla ispatlanamaması nedeniyle göz ardı ediliyor veya ciddiye alınmıyor. Mobbing yaşayan kişiler bu nedenle kendi gerçekleri ile ilgili daha kaygılı ve tedirgin bir süreç yönetmeyi denemek zorunda kalabiliyorlar. Diğer çalışan iş arkadaşları ile paylaşımda bulunmak ise iş yeri ortamı açısından sıklıkla tehlikede hissettikleri bir konu olabiliyor. Ancak bireyler kendilerine göre yetersiz delillere sahip olduklarını düşünseler dahi mobbingin dava edilebilir bir süreç olduğunu herkes bilmeli. Çalışan bireylerin kendilerini bu süreçte koruyabilmeleri içinse konu hakkında ve süreçlerine dair gizliliklerine dikkat etmelerini önerebilirim” dedi.
MOBBİNG UYGULAMAK ÇALIŞANA DEĞER VERİLMEDİĞİNİN GÖSTERGESİDİR
Mobbingin yalnızca mağdurlar üzerinde değil, iş ortamı ve diğer çalışanlar üzerindeki etkileri için açıklamada bulunan Uzman Psikolog Meliha Işık; “Elbette sadece mağduru etkileyen bir olgu değil. Mobbing varlığı, mevcut iş yerinin çatışma ve stresin varlığında yönetildiğini gösteren bir durumdur. Mevcut çalışanlardan herhangi birine uygulanan mobbing aslında temelde çalışana verilmeyen değer anlamına gelir. Dolayısıyla bu durumun varlığı, yine değer verilmeyecek olan diğer çalışanlar demektir. O nedenle bir çalışana dahi uygulanan mobbing, geri kalan herkesin mobbing adayı olduğuna inandığı bir konu olarak ele alabileceği bir durumdur. Bu da iş yeri ortamına dair örgütsel bağların azalabilme ihtimalini arttırabilir, iş yerine aidiyetin azalmasına neden olabilir ve iş yeri ortamı tüm çalışanlar için doyum ve tatmin sağlayamayacak hale gelebilir. Elbette tüm bunların sonucunda ise iş yeri devri veya kapatmaya kadar gidebilecek olumsuz sonuçların senaryolarını da konuşabiliriz” diyerek sözlerinin tamamladı.