ISPARTA'DA KAYIT DIŞI İŞÇİ ÇALIŞTIRANLARA CEZA YAĞDI
Kayıtdışı istihdam 2015-2016 yıllarında yürütülen mücadele çalışmaları ve geliştirilen projeler ile %31’lere kadar gerilemişken, yeniden %32,8’lere kadar çıktı. Isparta’da kayıtdışı istihdamın Türkiye ortalamasının birkaç puan altında olduğunu söyleyen Karagöz, 2017 yılında İlimizde 200’ün üstünde kayıtdışı çalışan tespit edildiğini ve onları çalıştıran işverenlere toplam 1,5 Milyon TL idari para cezası uygulandığını belirtti.
Kayıtdışı istihdam ülkemiz için önemli sorunlardan birisi. Hem işveren hem işçi hem de devlete zarar veren kayıtdışılık Isparta’da 2015-2016 yıllarında yürütülen çalışmalar ve projelerle yüzde 31’lere kadar gerilemişti. Ancak oran yeniden yüzde 32,8’lere kadar çıktı. SGK İl Müdürü Hüseyin Karagöz, ilimizde kayıt dışılığın esas kaynağının çiftçilik yapan vatandaşlar olduğunu ifade ederek, hizmet sektöründe çalışan üniversite öğrencilerinin de kayıt dışılıkta önemli yer tuttuğunu dile getirdi.
HEM PARA CEZASI YAZILIYOR HEM DE TEŞVİKLERİ KESİLİYOR
Kırsal kesimde çiftçilik yapan vatandaşların sigorta yatırmadığı için kayıtdışı istihdam kapsamında değerlendirildiğini ifade eden SGK İl Müdürü Hüseyin Karagöz, “Aynı zamanda üniversite öğrencileri bursları ve öğrenim kredileri kesilmemesi için gittikleri işyerlerinde sigortasız çalışabiliyorlar. Annesinden, babasından yetim maaşı alan kız çocukları da maaşları kesilmesin diye gittikleri yerlerde işverene sigortamızı yapmayın diyorlar. Bu yanlış bir tutum. Çünkü iş kazası geçirebilirler. İş kazası durumunda hem işverene hem de işçiye ciddi manada zarara yol açıyor. Bu konuda bir ihbar olabilir ya da bir denetmen denetleyebilir. Kayıt dışı işçi çalıştırdığı gün yakalandığında asgari ücretin 2 katı idari para cezası yazıyoruz. Bu da yaklaşık 4 bin 60 liradır. Bir kişinin sigortası da zaten teşviklerden yararlanırsa yıllık 5 bin lirayı buluyor. Bir kez yakaladığımız zaman teşvik gidiyor. Ayrıca kişi işyerinde diğer çalıştırdığı sigortalı işçiler için teşvikten yararlanıyorsa o teşvikleri de iptal ediyoruz. İlk etapta bir ay teşvik alamıyor, ikinci kez yakalandığında bir yıl boyunca işveren teşvikinden yararlanamıyor. İptal edildiği için teşvikler yasal faiziyle işverenden geri alınıyor” dedi.
HEM İŞVEREN HEM DE İŞÇİYE ZARAR VERİR
Kayıtdışı çalışan işçinin iş kazası geçirmesi durumunda iş göremezlik ödeneği ya da işsizlik maaşı alamadığına dikkat çeken İl Müdürü Karagöz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Örneğin iş kazası geçirdin ve vücudunun yüzde 20’si kayboldu. Sigortalı ise biz o kişiye yüzde 20’ye göre ömür boyu gelir bağlıyoruz. Sigortasızsa hiçbir şey alamayacak. İşçi bu durumda işvereni mahkemeye verse burada çalıştım ama sigortamı yatırmadılar diyerek mahkemeyi kazanırsa, biz işçiye bağladığımız maaşın peşin sermaye değerini yasal faiziyle işverenden alıyoruz. Kayıt dışı çalıştırmak ya da çalışmak hem işveren hem de işçiye zarar verir.
ÜLKEMİZDE KAYITDIŞILIK OLMAMASI GEREKİR
Kayıtdışı çalıştırmak üçüncü dünya ülkelerinin yapacağı bir işlemdir. Ülkemizde kayıtdışılık olmaması gerekir. İşverenler kayıt dışı çalıştırmaya yanaşmamalılar. İşçiler de sigorta yapılmazsa çalışmasınlar. Kayıt dışında en büyük zararı devletimiz görüyor. Kayıtdışı çalıştığı için devlet vergi alamıyor. Bu vatandaşlarımız genel sağlık sigortalı olmak zorundalar. Bir ailede kişi başına düşen gelir asgari ücretten azsa tedavi masraflarını devlet karşılıyor. Kayıtdışı çalışan kişi bu şekilde devlete zarar veriyor.
200’ÜN ÜSTÜNDE KAYITDIŞI ÇALIŞAN İÇİN İŞVERENLERE 1,5 MİLYON TL CEZA YAZILDI
Isparta’da 2017 yılında 200’ün üstünde kayıt dışı tespit ettik. Onları çalıştıran işverenlere de yaklaşık 1,5 Milyon TL idari para cezası yazıldı. 2018 çalışmalarımız sürüyor.”
İHBAR EDENİN BİLGİLERİ GİZLİ KALIYOR
Öte yandan kayıtdışı istihdamla ilgili vatandaşların ihbarlarda bulunabileceğini dile getiren SGK İl Müdürü Hüseyin Karagöz, “Bunlarla ilgili ihbarları kurumumuza veya ALO170’e yapılabilir. İhbar eden kişinin adresi tam doğru vermesi ve kendi ismini yazması gerekiyor. İsimsiz gelen ihbarları değerlendirmeye almıyoruz. İhbar yapan kişilerin bilgisini üçüncü bir kişiye asla vermiyoruz. İhbar eden kişinin adı gizlidir” diye konuştu.