Sahip çıkılmazsa Isparta tarihini anlatacak eser kalmayacak
GİZEM SARIKAYA- Isparta Mimarlar Odası Başkanı Caner Ataseven Isparta Keçeci Mahallesi’nde Anıtlar Kurulu tarafından tescillenen konutun, 16 Haziran’da çöken cumbası (eski evlerde, pencere hizasından sokağa doğru çıkıntısı olan kafesli bölüm) hakkında açıklamalarda bulundu.
Ataseven; “atalarımızdan kalan mirası koruyamazsak geriye ne Osmanlı kalır, ne Selçuklu ne de Cumhuriyet Dönemi” diyerek, 16 haziran günü çöken cumba gibi, yüzlerce dönem eserine müdahale edilmezse on yıla kalmadan Isparta tarihini anlatacak çok fazla eser kalmayacağını söyledi. Ataseven açıklamasına şöyle devam etti; “Göreve gelir gelmez ilk aylarda Isparta'nın tarihi ve tescilli eserlerini incelemeye başladık. Sosyal medya hesabımdan Anıtlar Kurulu tarafından tescillenen evin fotoğraflarını paylaşarak, gönderinin altına "Eğer restore edilmezse bu eski evin cumbası kar yükü, kendi ağırlığı ve aldığı hasarlar nedeniyle iki yıla kalmaz çökecek. Umarız altından geçen insanların başına çökmez” diyerek uyarılarda bulunmuştum. Gönderiyi paylaşma tarihi 2022 Yılının şubat ayıydı. Yani üstünden yaklaşık bir buçuk yıl geçmiş. Bu cumba, 16 Haziran günü çöktü. Tek tesellimiz hiçbir insanımızın zarar görmemiş olmasıdır. Her yıl düzenli olarak en az birer tarihi ev yanar, göçer veya yıkılır. Daha deprem bile yaşamadan tescilli ve tarihi eserlerimizin ciddi bir kısmını kaybettik bile. Bu konudaki hassasiyetimi herkes bilir, ilgili kurumlara gerekli uyarıları da yaptık” şeklinde konuştu.
Başkan Ataseven, tarihi eserlerin güçlendirilmeden restore edilmemesi konusuna da dikkat çekerek, şu şekilde devam etti; “Dikkat çekmek istediğimiz bir diğer konu da şudur ki; Deprem bölgesinde görmüş olduk ki deprem dayanımı analiz edilmeden restore edilen tarihi eserlerimiz de göçebilmekte veya ağır hasar alabilmektedir. Bu yüzden tarihi eserlerimiz güçlendirmeden restore edilmemelidir” dedi.
ATASEVEN; “APARTMAN DİKMEK İÇİN TESCİLLİ BİNALARI YAKMAYIN, YIKMAYIN”
Başkan Ataseven, Anıtlar Kurulu tarafından tescillenmiş evlerin yanması ya da yıkılması durumunda aynı proje ve özgün malzeme ile yapılmak zorunda olduğunu belirterek, yerine başka bir bina yapılamayacağını söyledi.
Ataseven, tescilli evlerin yakılmasını ve yıkılmasını önlemek için önerilerde bulundu. Ataseven, şu şekilde konuştu; “Anıtlar Kurulu tarafından tescillenmiş evler yansa veya yıkılsa bile yerine aynı proje aynı özgün malzeme ile yapılmak zorunda, yerine başka bir bina yapılamaz. Tabi yakan şahıslarda kültür envanteri kitabı veya tescil fişleri olmadığı için hangi yapılar tescilli hangileri tescilsiz bilemezler. Acizane önerim şudur; Kültür Müdürlükleri ildeki tescilli yapıların üzerine herkesin görebileceği şekilde "bu bina tescillidir" yazan tabelalar assın. Halka bilgilendirici ildeki tescilli yapıları tanıtan sosyal medya kamu spotları yayınlansın. Ev sahiplerine restorasyon teşvik bedelleri arttırılsın, hatta belki de süre verilerek resen ve cebren restorasyon yapılmalıdır. Zira eski yapı malzemeleri ile yapılmış bu yapıları yok eden nedenlerin başında bakımsızlık gelmektedir. İçinde yaşanan ve bakımları periyodik yapılan tarihi evlerin çoğunun son yaşadığımız depremde ayakta kaldığına şahit olduk. Depremlerin bile yıkamadığı atalarımızın miraslarını maalesef bizler ilgisizlikten kendi ellerimizle yıkıyoruz adeta. Uzun yıllardır terk edilmiş ve boş olan bu evlerin çok az ömrü kalmıştır ve zamanla yarışmaktadırlar. Eğer vaktinde müdahale edilmezse geç kalınmış bir binada rekonstrüksiyon (yıkıp yeniden yapma) dışında bir seçenek kalmamaktadır. Bir kültür envanterimizi elimizle yıkmakta en acı olandır. Bu konudaki duyarlılığından dolayı Isparta Belediye’mize teşekkür ederiz. Gayretlerini görüyor ve takdir ediyoruz. Lakin bu büyük mevzu sadece belediyenin imkanlarıyla çözülebilecek bir konu değildir. Bu konu kamuoyu talebi ve baskısıyla siyaset üstü bir devlet meselesi olarak görülmelidir. Dünyada en çok turist çeken ülkelerin ortak noktasının korumuş oldukları tarihi eserleri olduğunu unutmamalıyız. Çok uzak değil komşumuz Afyon da bunu başarmıştır. Yarın ‘artık çok geç’ dememek temennisinde bulunuyorum” dedi.