Uzun ömürlü ve sağlam binalar için bu kurallara dikkat!
Isparta Mimarlar Odası Başkanı Yüksek Mimar Caner Ataseven, uzun ömürlü ve sağlam binalar için alınabilecek önlemleri sıraladı.
Isparta Mimarlar Odası Başkanı Yüksek Mimar Caner Ataseven, beton dökümü sonrası yapılan yanlış sulamanın ciddi yapısal sorunlara yol açabileceğini belirterek, “Öğle saatlerinde yapılan sulama betonun çatlamasına neden olur. En doğru zaman sabahın çok erken saatleri ile gece karanlığıdır” dedi.
Ataseven, betonun doğru şekilde sulanmamasının sadece malzeme kaybına değil, can güvenliğini tehdit eden bir duruma da yol açtığını vurgulayarak, özellikle yaz aylarında sıcak hava nedeniyle beton dayanımında ciddi düşüşler yaşanabileceğini ifade etti. “C35 olarak dökülen beton, sıcak havada sulanmazsa dayanımı C30 veya C25 seviyesine kadar gerileyebilir. Sulama yapılmadığında beton çatlar, sehim yapar ve bu da sıklıkla dava konusu olur. Gerekirse dökülmüş betonun kırımı bile gündeme gelir” diye konuştu.
Sıcak Hava ve Beton Üzerindeki Olumsuz Etkiler
Aşırı sıcakların, inşaatta harçlı ve sulu imalatlarda ani buharlaşmaya neden olarak imalat kalitesini düşürdüğünü belirten Ataseven, “Beton ve betonarme imalatlarında çimento karışımında oluşan ısıya, dış ortamın yüksek sıcaklığı da eklenince su kaybı çok hızlı ve yüksek seviyede gerçekleşir. TS 1248 standardına göre art arda üç gün boyunca ortalama sıcaklık 30°C’nin üstünde seyrettiğinde, bu koşullar sıcak hava olarak tanımlanır. Ayrıca sadece hava sıcaklığı değil, düşük bağıl nem, yüksek rüzgar ve güneş ışınları da betonu olumsuz etkiler” dedi.
Sıcak havanın taze betonda; çökme kaybı hızının artmasına, priz süresinin kısalmasına ve plastik rötre çatlaklarının oluşmasına neden olduğunu söyleyen Ataseven, “Bu nedenle sıcak havada betonun erken kür edilmesi hayati önem taşır” dedi.
Sıcak Havada Beton İçin Alınması Gereken Önlemler
Ataseven, sıcak havalarda beton dökümü sırasında alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı:
Beton sertleşmeye başlar başlamaz kür edilmelidir. Kür süresi en az 4-7 gün sürmeli, yüzey nemli kalmalıdır. Beton dökümünden yaklaşık 12 saat sonra kür işlemine başlanmalı; sabah erken ve akşam saatlerinde günde en az iki kez sulama yapılmalıdır. 7 günlük beton dayanımı, 28 günlük dayanımın %70’inin altına düşmemelidir.
Beton özellikleri düzenli kontrol edilmelidir. Çökme, birim ağırlık, hava içeriği gibi değerler yeterli sıklıkta denetlenmeli; transmikserden çıkan betonun sıcaklığı, beton yerleştirme sırasında hava sıcaklığı ve koruma süresince ortalama sıcaklıklar ölçülüp kayıt altına alınmalıdır.
Hava sıcaklığı 40°C’ye yaklaştığında kür için ıslak çuvallar kullanılmalıdır. Çuvallar sürekli ıslak tutulmalı, kısa aralıklarla su püskürtülerek kuruması engellenmelidir. Böylece betonun rutubet kaybı önlenir.
Kür işlemi en az 4-6 gün aralıksız devam etmelidir. Yaz aylarında kür, sabah ve akşam saatlerinde yapılmalıdır. Öğle saatlerinde sulama, beton çatlamalarına sebep olabilir. Su buharlaşmasını önlemek için beton yüzeyine parafin esaslı kür malzemesi üniform şekilde püskürtülerek uygulanabilir.
Perde betonlarında kalıplar gevşetilip su püskürtülmelidir. Kalıplar birkaç gün boyunca sökülmeyecekse mutlaka gevşetilerek kür yapılmalıdır.
Betonun şantiyeye ulaştığında sıcaklığı kontrol edilmelidir. TS EN 206-1’e göre teslim anındaki taze beton sıcaklığı, kullanıcı ve imalatçı tarafından belirlenebilir. Standart en düşük sıcaklık +5°C olarak belirtilirken, ideal beton döküm sıcaklığı 15-20°C arasındadır. Tedbir alınmadığı durumlarda taze beton sıcaklığı 35°C’yi aşmamalıdır.
Ataseven, uzun ömürlü ve güvenli yapılar için bu kurallara mutlaka uyulması gerektiğini vurguladı.