Dr. Erçelik Astım hakkında önemli açıklamalar yaptı
SDÜ Hastanesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı, Dr. Öğretim Üyesi Merve Erçelik, tekrarlayan ve ataklar halinde gelen nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük gibi belirtiler yaşandığında mutlaka bir uzmana başvurulması gerektiğini söyledi.
Astım, akciğer içi hava yollarında mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının daralması sonucu ortaya çıkan müzmin (kronik) bir akciğer hastalığıdır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ne göre tüm dünyada 350 milyon kişinin astımı olduğu tahmin edilmektedir ve dünyada her yıl 400 binden fazla astıma bağlı ölüm olduğu bilinmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan 2022 yılı verileri solunum sistemi hastalıklarının %13,5 ile ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada olduğunu ve bu solunum sistemi hastalıkları nedenli ölümlerin %0,3’ünün astım nedeniyle gerçekleştiğini ortaya koymaktadır.
Astım belirtileri nelerdir?
Astım; tekrarlayan ve ataklar halinde gelen nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük gibi belirtilerle kendini gösterir.
Astım tanısı nasıl konulur?
Doğru tanı için hekim tarafından yakınmaların değerlendirilmesinin yanı sıra solunum fonksiyon testlerinin yapılması ve geriye dönüşümlü bu hava yolu darlığının gösterilmesi önemlidir.
Astım tedavi edilebilir mi?
Astım tedavisinin amacı hastalığın şikayetlerinin kontrol altına alınması ve hastanın yaşamını normale en yakın şekilde devam ettirmesidir.
Hastalığın ağırlığına uygun ilaç tedavilerinin verilmesi, hastanın verilen tedavileri önerilen şekilde ve doğru teknikle uygulaması, astım tetikleyicilerinden uzak durulması, birlikte seyreden diğer hastalıkların da tedavi edilmesi ile astımın belirtileri kontrol altına alınabilmektedir.
Son yıllardaki en önemli yenilik “nefes açıcı (kurtarıcı) ilaçların astım tedavisinde tek başına kullanılmaması, asıl tedavi edici ilaç olan inhaler kortizon ile birlikte alınması” önerisidir. Düzenli uygulanan tedaviyle astımlıların önemli bir kısmı iş ve okul dahil günlük yaşamlarına herhangi bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler.
Astım ilaçlarının büyük bir kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla daha az yan etki ile hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar. Bu ilaçları içeren cihazların (inhaler) önerilen şekilde, doğru kullanılması tedavinin etkin yapılabilmesi için çok önemlidir.
Astımı kontrol altında tutmak için astımlı hastalar ne yapmalıdır?
Astım kontrolünü güçleştiren etkenler arasında; ilaçların doğru teknikle ve düzenli kullanılmaması, solunum yolu enfeksiyonları, alerjenler, hava kirliliği, sigara dumanı ve kimyasallar gibi tetikleyicilere maruz kalmak sayılabilir.
Yapılan çalışmalar; hastaların, ilaçlarını doktorunun önerdiği şekilde kullanmasının, sigarayı bırakmasının ve obez hastaların kilo vermesinin, sağlıklı ve dengeli beslenmesinin, düzenli egzersiz yapmasının, solunan ortam havasını temiz tutmasının astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir. Bu kontrolün sağlanmasında astım yakınmalarını arttıran faktörlerin belirlenmesi, bu faktörlerden korunmanın sağlanması ve düzenli takip altında tedavinin sürdürülmesi önem taşımaktadır.
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü; Türk Toraks Derneği ve Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği iş birliği içerisinde, her yıl Dünya Astım Gününde toplum ve sağlık çalışanları için eğitim ve farkındalık toplantıları düzenlenmektedir.
Yapılan araştırmalarda, pek çok astımlı hastanın hastalık hakkında detaylı bilgilerinin olmadığı görülmüştür. Hastanın, hastalığını iyi yönetebilmesi için; hastalığını tanıması hastalığın kontrolünde en önemli basamaktır.
Bu nedenle hastaların; astım nasıl bir hastalıktır, hastalığı neler kötüleştirir ve bunlardan nasıl korunulur, hastalığın atakları olduğunda neler yapılmalıdır, tedavide kullanılan ilaçlar nelerdir ve nasıl kullanılmalıdır, bu ilaçların yan etkileri nelerdir gibi pek çok alanda eğitilmeleri önemlidir.
Dünya Astım Günü’nün bu yılki teması "Astımda Eğitim Güç Verir: Bilgi Anahtardır" belirlenmiş olup astım hakkındaki bilgi düzeyimizi artırmak amaçlanmıştır. Sağlık bakanlığının bu konudaki eğitim materyallerine https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/dokumanlar-kronikhastaliklar.html sayfalarından ulaşabileceğini hatırlatmak istiyoruz.